مدیریت زراعی علف‌های هرز مزارع گندم با تأکید بر یولاف وحشی زمستانه (Avena ludoviciana Durieu) و خاکشیر (Descurainia sophia ( L.) Schur)

در این تحقیق، اثر مقادیر مختلف کود نیتروژن، تراکم بوته و رقم بر مدیریت علف‌های هرز گندم با تأکید بر کنترل یولاف وحشی زمستانه (Avena ludoviciana) و خاکشیر (Descurainia sophia) مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش به­صورت کرت­های خردشده فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور واقع در ورامین در سال زراعی 1390 انجام و کود به‌عنوان عامل اصلی و ترکیب رقم-تراکم به‌عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که با افزایش تراکم گندم در دو رقم پیشتاز و طوس، وزن خشک و فراوانی یولاف وحشی زمستانه، خاکشیر و کل علف‌های هرز کاهش می‌یابد، به­طوری­که کم­ترین فراوانی یولاف در تراکم 700 بوته در متر مربع در رقم­های پیشتاز و طوس به­ترتیب با 55/3 و 66/3 و خاکشیر به­ترتیب با 33/3 و 66/3 عدد بود. این در حالی بود که افزایش کود اوره، سبب افزایش فراوانی و وزن خشک یولاف وحشی زمستانه، خاکشیر و کل علف‌های هرز شد، به­طوری که کم­ترین فراوانی علف‌های هرز (33/9 عدد در مترمربع) در تراکم 700 بوته در متر مربع و در سطح کودی 250 کیلوگرم در هکتار در رقم طوس مشاهده شد. نتایج نشان داد که تراکم بالاتر به­دلیل رقابت درون گونه‌ای منجر به کاهش عملکرد شد. با توجه به کاهش عملکرد در رقم طوس، تراکم مناسب برای این رقم 500 بوته بود، در حالی­که رقم پیشتاز هم به سطوح کود و هم به تراکم واکنش مثبت نشان داد و مقدار 600 بوته در متر مربع برای غلبه آن بر یولاف وحشی، خاکشیر و کل علف‌های هرز مناسب بود. اگرچه کود اوره منجر به افزایش وزن خشک یولاف وحشی زمستانه، خاکشیر و کل علف‌های هرز شد، اما جهت رسیدن به عملکرد دانه مطلوب، مقادیر 250 و 450 کیلوگرم در هکتار کود اوره به­ترتیب در ارقام طوس و پیشتاز مناسب بودند. از آنجا که جهت کنترل علف‌های هرز با استفاده از افزایش تراکم گندم، باید مصرف کود را نیز افزایش داد، بنابراین در صورت استفاده از این روش‌‌‌‌ها با رویکرد کاهش مصرف علف‌کش، بین این عوامل باید تعادل مناسبی برقرار کرد.